تجربه دموکراسی در ایران و شیعه با مفهوم شوری شروع می شود و با آن پیوند دارد.بر خلاف سنت غربی که با فردگرایی و حقوق طبیعی آغاز شده است.بدین سان تجربه مردم سالاری در اسلام و شیعه به اعتبار مبانی نظری و تحولات تاریخی- مذهبی بنیادی متفاوت از غرب دارد.در این مقاله کوشش شده است مبانی الگو ها و فرایند نوگرایی مردم سالارانه در ایران و مذهب شیعه به اجمال مورد کاوش قرار گیرد.نوگرایی سیعی در ایران به لحاظ فقهی بر دو مکتب بزرگ فقه شیعه مکتب شیخ انصاری و مکتب صاحب جواهر استوار است.و در امتداد آن دو زاده و توسعه یافته است.دو الگوی مشروطه و جمهوری اسلامی و تحولات درونی و پیامدهای سیاسی- تاریخی این دو الگوی زندگی سیاسی هر کدام به گونه ای بر یکی از دو مکتب فقهی فوق بنا شده و از نتایج آن دو محسوب می شوند.این مقاله کوشش کرده است تا ضمن اشاره به این مبانی مردم سالاری شیعی در دو الگوی مشروطه و جمهوری اسلامی تحولات این دو نظریه را در یکصد سال اخیر به اجمال گزارش نماید.
)