توسعه به عنوان مفهومی کلیدی در علوم اجتماعی همراه با تحولات عمیق و اساسی در جوامع ÷یشرفته سیر تحول مفهومی و نظری گسترده ای داشته و ÷س از آنکه مدت ها تحت تا ثیر ÷وزیتیویسم تغییرات کمی را به تفکیک در حوزه های اقتصادی و سیاسی می رسانده –به تدریج در قالب اقتصاد توسعه و اقتصاد سیاسی به تغییرات کیفی و اساسی در ایستارها و ساختارها و در ابعاد مختلف مربوط شده و مطالعات چند رشته ای را حول محور توسعه دامن زده است.اکنون فراتر از ادبیات کلاسیک نوسازی-توسعه به صورت جامع و چند بعدی در قالب توسعه سیاسی و اقتصادی و توسعه انسانی مورد بررسی قرار می گیرد و دارای معیارها-شاخص ها و مولفه های معینی می باشد که مقاله حاضر در همین راستا می کوشد مضامین عمیق و استاندارد و علمی آن را استخراج نماید تا کمی در جهت حل و رفع آشفتگی های ذهنی و عملی و مسائل و مشکلات ایران در این خصوص باشد.
)