دولت – شهر پیامبر اسلام اصطلاحی است که به جامعه سیاسی جدید التاسیس مسلمانان در شهر یثرب اطلاق می شود این نوع از ساخت سیاسی /حقوقی متعاقب هجرت پیامبر اسلام در سال 622 م . بدان شهر شکل گرفت و به همین لحاظ درتاریخ اسلام با عنوان شهر پیامبر ؛ مدینه النبی نامیده شده و شهرت یافت این مقاله تفسیر گونه ای است که بر سندی سیاسی از پیامبر اسلام که دراوایل هجرت به یثرب تهیه و به تایید مهاجر و انصار و دیگر شهروندان این شهر رسیده و به عنوان صحیفه النبی یا قانون اساسی مدینه خوانده می شود محتوای صحیفه به گونه است که ضمن ایجاد حقوق و تکالیف شهروندی وحدت سیاسی امنیتی برای شهروندان امضاکننده آن در درون جغرافیای مدینه تدارک می کند همچنین نوعی استقلال فرهنگی – اجتماعی و خود مختاری داخلی برای قبایل شهر منظور می نماید صحیفه نشان میدهد که درصدر اسلام برداشتی سیاسی از مفهموم امت رواج داشت دردولت شهر پیامبر قطع نظر از فاکتورهای اعتقادی همه آنانکه مستقیم یا غیر مستقیم مشمول پیمان می شدند اعم از مسلمانان و یهود و حتی مشرکان مشمول پیمان زیر مجموعه امت تلاقی می شدند قبایل عضو امت به اعتبار ربعه و اطم یعنی از حیث فضای جغرافیایی و فرهنگی واجد استقلال ویژه بودند در این نوشته کوشش شده است با تکیه برگزارشی از البدایه و النهایه نوشته ابن کثیر و دیگر منابع توضیحی ساختار و تحولات عمومی دولت –شهر پیامبر به اجمال بررسی شود .
)