دولت و جامعه مدنی در تئوری روابط بین الملل به بهانه نقد و بررسی کتاب امپراطوری جامعه مدنی

در این مقاله کتاب جدید ژوستین روزنبرگ تحت عنوان امپراتوری جامعه مدنی در چارچوب «سه بحث کلان» در روابط بین الملل مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. این کتاب را با توجه به تکیه اش بر مسائل وجود شناسی و هستی شناسی می توان یکی از مهمترین آثار مربوط به تئوری پردازی در روابط میان اشکال دولت و ساختارهای اجتماعی و اقتصادی داخلی از یک طرف‘ و ارتباط این مسئله با شکل نظام بین المللی از طرف دیگر‘ یکی از اساسی ترین اصول اعتقادی مکتب واقع گرایی را به چالش می طلبد که بر اساس آن دولت درهمه عصرها دارای شکل واحدی است و ارتباطی میان شکل دولت و هر جامعه خاص وجود ندارد. با این همه ‘ عدم توجه روزنبرگ به پیشتازان نظریه پردازی در «بحث کلان سوم» ‘ به ویژه طراحان نظریه انتقادی و فرامدرنیسم ‘ که قبلا واقع گرایی را از همین جهت مورد حمله قرار داده بودند‘ قابل توجیه نیست. هم چنین روزنبرگ در طرح رهیافت «ماتریالیسم تاریخی» خود بحثهای اخیر جامعه شناسان و محققان علوم سیاسی نظیر تدا اسکاکپول ‘ آنتونی گیدنز‘ فرد هالیدی و ساختارگرایان مارکسیست را درباره نقش دولت در جامعه و سیاست بین المللی نادیده گرفته است. با توجه به نادیده گرفتن یک چنین انتقاداتی‘ چندان آشکارنیست که چگونه روزنبرگ موفق خواهد شداز طریق رهیافت «ماتریالیسم تاریخی» طرح مجددی از تئوری روابط بین الملل ارائه کند.